Türkiye Alışveriş Merkezi Kültürüyle ilk olarak 1988 yılında açılan Galeria ile tanıştı. Ogünlerden bu zamana dek AVM sektörü birçok aşamadan geçti ve artık günümüzde yıllık 60 milyar dolar ciro yapar hale geldi. Peki Bu alışveriş merkezlerinde ne var?
Türk toplumunun hayat felsefesinin yıllar içerisinde değişim gösterdiğini alışveriş merkezlerinin gelişim sürecini inceleyerek görebiliriz. İlk alışveriş merkezinin açıldığı yıllarda henüz özel kanallar bile yokken insanlarımız boş vakitlerini TRT’nin vazgeçilmez dizisi olan “Yalan Rüzgarı”nı izleyerek değerlendiriyorlardı. Çocuklar ise yine TRT’nin sabah kuşağını karçırmamak için erkenden kalkıp çizgi filmlerini izlerlerdi.
Günümüzde bu anlattıklarımın hiçbiri artık yaşanmıyor. İnsanlarımız boş vakitlerini arkadaşları ile bulundukları yere en yakın alışveriş merkezinde buluşarak sinemaya gitmeyi veya yine aynı alışveriş merkezinde bir cafe’de çay içip hoşça vakit geçişmeyi tercih ediyorlar. Bunların ikisini de yapmayanlar ise alışveriş merkezinde ki onlarca mağazayı gezerek ihtiyacını gidermeyi tercih ediyor.
Daha önceleri bu böyle değildi. Bir kısmını yukarda anlattım. Örneğin 1990’lı yıllarda İstanbul’un sahilleri özellikle hafta sonları dolup taşardı. Temiz hava almak ve güneşin sıcaklığını hissetmek için. Fakat bu 2000’li yıllarda yerini kapalı mekanlara bıraktı. Eğer bu böyle olmasaydı bu alışveriş merkezleri nasıl 60 milyar dolar ciro yapabilirdi ki? Bu saydıklarımız alışveriş merkezlerinin olumsuz yönleri, tabi bana göre.
Gelelim olumlu yönlerine; sayıları şu an 200’ü geçen ve 100 civarında yapım aşamasında olan alışveriş merkezleri olmasaydı insanlarımız yüksek kalitede ki ürünleri ucuz fiyatlara alma imkanına sahip olamayacaklardı. Yine zenginler yurt dışına gidip paralarını orada ki “Marka” lı ürünlere savuracaklardı. Bu ülkemizden kaynak çıkışı demektir. Ayrıca 200 kadar alıveriş merkezinde çalışan 400 bin civarında istihdam yaratılamamış olacaktı. Tüm bunların dışında en önemlisi bu alışveriş merkezlerinde fiş kesilmeden ürün satılan mağaza yok. Bu alışveriş merkezleri sayesinde halkımız fiş alma gibi bir alışkanlık kazanmış oldu. Bunun sonucunda da devletin vergi gelirlerinde hissedilir bir ölçüde artış oldu.
Her ne olursa olsun ekonominin canlanması, istihdamın yaratılması gibi olumlu bir çok etki yaratmasına rağmen ben yine de alışveriş merkezlerini sevmiyorum.
